Kulak çınlaması nedir?
Kulak çınlaması, kulaklardaki (birinde veya her ikisinde) ve/veya kafadaki, ortamda bulunmayan seslerin farkındalığıdır. Sessiz ortamlarda kulak çınlaması yaşamak yaygın ve normaldir.
Bu genellikle işitme sisteminde bulunan sinir hücrelerindeki arka plan elektriksel aktiviteden kaynaklanır. Ara sıra birkaç saniye boyunca yüksek bir zil sesi yaşamak da oldukça normaldir. Bazı insanlar kulak enfeksiyonları olduklarında veya örneğin bir rock konserine katılıp yüksek seslere maruz kaldıklarında geçici kulak çınlaması yaşayabilirler.
Kulak çınlaması bir hastalık değil, kulakları ve beyni içeren işitsel veya işitme sistemindeki arıza veya değişimin bir belirtisidir.
Kulak çınlaması kulağa nasıl gelebilir?
Çoğu zaman insanlar kulak çınlamasını bir çınlama veya tıslama sesi olarak tanımlarlar. Ancak insanlar uğultu, kükreme, mırıltı ve ağustos böceği benzeri ses de dahil olmak üzere birçok farklı ses yaşayabilirler. Ses kişi için de kendiliğinden değişebilir. Kulak çınlaması bir kulakta veya her iki kulakta olabilir, veya başın içindeymiş gibi de hissedilebilir.
Kulak çınlaması yaygın mıdır?
Nüfusun yaklaşık %17-20’si çeşitli derecelerde kulak çınlaması olduğunu bildirmektedir. Nüfusun % 0.5-2’si yaşam tarzlarını ciddi şekilde rahatsız eden kulak çınlaması yaşadıklarını bildirmektedir. İşitme kaybı olan kişide kulak çınlaması yaşamak çok yaygındır. Bununla birlikte, normal işitmeye sahip birçok kişide de kulak çınlaması vardır.
Kulak çınlaması neden olur?
Kulak çınlaması genellikle işitmeyi etkileyen herhangi bir durumla ilişkilendirilebilir. Bazen hiçbir neden tam olarak tespit edilemez. Bununla birlikte, kulak çınlaması başlangıcı ile bağlantılı faktörlerden bazıları şunlardır:
- Aşırı stres, anksiyete veya travma.
- İç kulaktaki işitme organında (koklea) hasar. Bu, özellikle uzun bir süre boyunca yüksek sese maruz kalma da dahil olmak üzere bir dizi faktörden kaynaklanabilir.
- Yaşlanmaya bağlı olarak işitme organı içindeki hücrelerin dejenerasyonu.
- Kulak zarının veya orta kulaktaki kemikçiklerin arızası.
- Meniere sendromu, iç kulaktaki bir kanaldaki şişliği içeren bir denge bozukluğu.
- Bazı reçeteli ve reçetesiz ilaçlar.
Kulak çınlamasını daha da kötüleştiren nedir?
Mevcut kulak çınlamasını ağırlaştırabilecek başka faktörler de vardır. Başlıcaları şunlardır:
- Stres, kaygı ve yorgunluk.
- Kulak çınlamasına konsantre olmak veya odaklanmak – bu, daha yüksek ve daha üzücü hissedilmesini sağlayabilir ve bu da daha yüksek stres seviyelerine yol açabilir.
- Sigara, alkol ve yiyecek duyarlılıkları.
Kulak çınlamasının mekanizması nedir?
Genel olarak, işitme organı hasar gördüğünde beyne ses göndermekten sorumlu yapıların yumuşak seslere karşı daha hassas hale geldiği ve bunun kulak çınlaması olarak algılandığı düşünülmektedir.
Beyinlerimiz kulak çınlamasını ilk duyduğunda, sesin önemine her zaman uygun şekilde karar veremez. Sesi daha önce yaşamamış olabileceğimiz için, etkili bir şekilde büyütülür ve bilinçli dikkatinize sunulur. Beynimizdeki Limbik Sistem, geceleri garip bir ses duyduğumuzda ve bu seslerin daha fazla farkına vardığımızda aldığımız ‘savaş ya da kaç’ yanıtına benzer şekilde bu reaksiyondan sorumludur. Kulak çınlamasının varlığı, dikkatinizi kulak çınlamasına çeken ve vücudunuzun kulak çınlamasına sürekli olarak, çınlamayı daha fazla fark etmenizi sağlayan bir şekilde, tepki verdiği olumsuz bir döngüyü ortaya çıkaran bir korku tepkisine yol açar.
İnsanlar genellikle kulak çınlamasının kanser, tümör veya felç belirtisi olduğundan endişelenirler. Kulak çınlaması genellikle iyi huylu (hayatı tehdit etmeyen) bir durumdan kaynaklanır ve bir kulak uzmanına danışmak genellikle bu korkuları hafifletmeye yardımcı olur. Kulak çınlaması yaşıyorsanız, altta tedavi edilebilir bir neden olup olmadığını belirlemek için doktorunuza, odyologunuza ve bir kulak uzmanına danışmanız önemlidir.
Kulak çınlaması insanları nasıl etkiler?
İnsanlar kulak çınlamasını farklı şekillerde algılar ve etkilenirler. Bazı insanlar için hayatı büyük ölçüde etkilemezken, diğerleri için iş ve sosyal yaşamı etkileyen zayıflatıcı etkileri olabilir. Bazı tepkiler şunlardır:
- Sıkıntı (özellikle erken aşamalarda)
- Uyku bozuklukları – bazı insanlar geceleri, sessizlik olduğunda kulak çınlamasını daha fazla duyarlar
- Sinirlilik, gerginlik ve hayal kırıklığı
- Çaresizlik, öfke, depresyon ve kaygı
- Yoğunlaşma zayıflığı
- Ruh hali değişimleri.
Kulak çınlamalarım konusunda ne yapabilirim?
Kulak çınlaması yönetimi
İnsanların kulak çınlamasını yönetmek için yapabileceği birçok şey ve yardım/tavsiye alabileceğiniz birçok profesyonel vardır. Bunların çoğu, kulak çınlamasının sizi kontrol etmesi yerine vücudunuza kulak çınlamasına olan tepkinizi kontrol etmeyi öğretir. Davranış ve gevşeme stratejileri değişiklikleri çok yararlıdır. Ameliyat nadiren gerekir ve aslında kulak çınlamasını artırdığı bilinmektedir. Kulak çınlamasını etkili bir şekilde tedavi etmek için özel ilaçlar da yoktur. Tüm kulak çınlaması yönetim stratejilerinin amacı alışkanlık elde etmektir. Alışkanlık, kulak çınlamasının genellikle hala duyulduğu ancak artık sıkıntıya neden olmadığı anlamına gelir. Bu şekilde ‘kulak çınlaması hastası’ kulak çınlaması yaşayan biri haline gelir.
- İşitme cihazları: İşitme kaybının yönetilmesi kulak çınlamasının yönetiminde yardımcı olabilir. Doğru takılan işitme cihazları, işitme yeteneğini geliştirerek kulak çınlaması algısını azaltabilir. Ayrıca dinleme zorluğunu azaltarak stresi hafifletebilirler.
- Ses zenginleştirme: Bu, radyo, televizyon, müzik ve/veya çevresel ses CD’leri (örneğin sörf sesi) gibi harici bir ses kaynağı kullanarak dikkatinizi kulak çınlamasından uzaklaştırmayı içerir. Yastık hoparlörü kullanarak rahatlatıcı müzik veya çevresel sesler dinlemek, kulak çınlamasından uykuları bozulan kişilere fayda sağlayabilir.
- Dikkat dağıtma stratejileri: Bu stratejilerin amacı kulak çınlamasına odaklanmaktan kaçınmaktır. Bunu yapmanın bir yolu, yürüme, okuma, TV izleme, müzik dinleme, oyun oynama ve bulmaca yapma, bahçe işleri ve diğer sevilen uğraşlar gibi dikkatinizi kulak çınlamasından uzaklaştıran aktiviteler yapmaktır. Yavaş yavaş kulak çınlamanıza odaklanmadığınız sürelerin sıklığı artacaktır.
- Stres yönetimi/rahatlama: Kulak çınlaması stresle şiddetlenebildiğinden, birçok insan yaşamlarındaki stresi azaltmanın da kulak çınlamasının etkisini azaltabileceğini görür. Yoga, tai chi, rahatlatıcı müzik, hipnoterapi, nefes alma ve kas gevşetme teknikleri gibi rahatlama terapileri faydalı olabilir.
- Yüksek seslerden kaçınmak: Yüksek ses kulak çınlamasını şiddetlendirebilir. Çok gürültülü aktivitelere katılırken (örneğin çimleri biçmek) işitmeyi koruma cihazı (kulak tıkacı veya susturucu) taktığınızdan emin olun. [Not: İşitmeyi koruma cihazları sürekli olarak değil, sadece yüksek seslere maruz kalma olasılığı olduğunda takılmalıdır].
- Kulak çınlaması yeniden eğitim terapisi (TRT): TRT, beyin düşük seviyeli seslere aşırı dikkatli hale geldiği için kulak çınlamasının sıkıntılı hale geldiği ve bu sürecin kulak çınlaması ile ilişkili kaygı ve korku ile pekiştirildiği ilkesine dayanır. TRT, kulak çınlamasını bir tehdit olarak görmek yerine doğal olarak meydana gelen bir şey olarak kabul etmek için bilinçaltı işitsel sistemi yeniden eğitmeyi amaçlamaktadır. Bu tedavi, işitme cihazına benzeyen ancak tıslama sesi yayan bir geniş bantlı gürültü jeneratörünün takılmasını içerir. Cihaz uyanıkken günde en az altı saat takılmalıdır
- Bilişsel terapi: Bu bir psikolog tarafından gerçekleştirilir. Bilişsel terapi, kulak çınlaması hakkında düşünme ve tepki verme şeklinizi değiştirmeyi amaçlamaktadır. Dikkatin kulak çınlamasından nasıl uzaklaştırılacağının ve ilişkili stresin nasıl azaltılacağının öğrenilmesini içerir.
Ek hizmetler
Kulak çınlaması her insanda büyük ölçüde farklı olduğundan herkes için geçerli olan tek bir tedavi yolu yoktur. Yukarıdaki yönetim stratejileri aşağıdaki kuruluşların ve profesyonellerin yardımıyla daha fazla görüşülebilir ve uygulanabilir.
Victoria Kulak Çınlaması Derneği (Tinnitus Association of Victoria)
Victoria Kulak Çınlaması Derneği, kulak çınlaması olan kişiler için bilgi ve destek sağlar. Hem anonim bir danışmanlık hizmeti hem de kulak çınlamanızı yönetmenizi sağlamayı amaçlayan eğitimli danışmanlarla yapılan seminerlerin DVD’sini (satın almak için) sağlarlar.
Telefon: (03) 9770 6075
İnternet sitesi: www.tinnitus.org.au
Dineen and Westcott Audiology
Heidelberg, Victoria’daki Dineen and Westcott Audiology kulak çınlaması sorunları için danışmanlık, görüşme ve yönetim seçeneklerini uygulama konusunda uzmanlaşmış özel bir odyoloji kliniğidir.
Telefon: (03) 9457 6588
İnternet sitesi: www.dineenandwestcott.com.au
Expression Audiology
Expression Audiology, East Melbourne Box Hill ve Oakleigh semtlerinde bulunan kâr amacı gütmeyen bir odyoloji kliniğidir. Expression Audiology Victoria Sağırlar Derneği’nin bir bölümüdür ve her üç bölgede de bireysel kulak çınlaması yönetimi oturumları düzenler. Kâr amacı gütmeyen bir kuruluş olan Expression Audiology, uygun müşteriler için daha düşük bir fiyat sağlayabilir.
Telefon: 1300 30 20 31
İnternet sitesi: www.expression.com.au
Pratisyen hekim (GP)
GP’niz kulak çınlamasının bir yan etki olup olmadığını belirlemek için ilaçlarınızı gözden geçirebilir. Bir GP ayrıca sizi bir uyku kliniğine, bir Kulak, Burun ve Boğaz uzmanına veya psikologa yönlendirebilir.
Psikolog
GP’niz sizi bir psikologa yönlendirebilir ve bir dizi indirimli veya ücretsiz oturum için uygun olabilirsiniz. Bir psikologa görünmek bir akıl sağlığı sorununuz olduğu anlamına gelmez, ancak kulak çınlamasının zihinsel etkisiyle başa çıkmanıza yardımcı olabilirler.
Nöromonik Kulak Çınlaması Tedavisi
Neuromonics, geniş bant gürültü jeneratörü türünü özel işitme seviyelerinize ve günlük ihtiyaçlarınıza göre uyarlayan yeni geliştirilmiş bir terapidir. Tedavi programı başlangıçta 6 ay sürer ve Batı Avustralya’daki kapsamlı araştırmalara dayanmaktadır. Daha fazla bilgi için www.neuromonics.com sitesini ziyaret edin.
Yerel odyologunuz
Bir Odyolog işitme sistemi ve işitme cihazı takılması alanında uzmanlaşmıştır. Kulaklarımızın nasıl çalıştığı, işitme cihazları, stratejileriniz veya diğer sorularınız hakkında daha fazla şeyler öğrenmek için yerel odyologunuza başvurun. Odyologların bir listesi şu internet adresinde bulunabilir: www.audiology.asn.au
