Vestibüler migren
Vestibüler migren veya migrenöz vertigo, baş ağrısına neden olabilecek veya neden olmayan, ancak dengeyi, kulakları ve görüşü etkileyen bir dizi güçten düşürücü belirtiler içerebilen bir migren türüdür. Vertigonun en yaygın ikinci nedenidir.
Vestibüler migren belirtileri neler hissettirir?
Vestibüler migren, birkaç dakikadan birkaç güne kadar (veya daha uzun süre) süren baş dönmesi veya dengesizlik nöbetleri yaşadığınız bir migren türüdür. Vestibüler migren belirtileri genellikle baş ağrısı olmadan ortaya çıkar. Baş ağrısı yaşanırsa, genellikle tek taraflı, zonklayan ve fiziksel aktivite ile ağırlaşan baş ağrılarıdır.
Migren genellikle şiddetli baş ağrısı olarak düşünülmektedir, ancak başka birçok belirtileri içerebilir. Bu belirtiler bir kişinin ömrü boyunca değişebilir, böylece insanların otuzlu veya kırklı yaşlarda yaşadıkları migren, gençliklerinde yaşadıkları migrenden çok farklı olabilir.
Vestibüler migren sırasında belirtiler şunları içerebilir:
- vertigo (dönme hissi) ve/veya baş dönmesi
- dengesizlik veya sarsaklık
- aşağı eğilme, yukarı bakma veya başı çevirme gibi hareketlere özellikle hızlı yapıldıklarında katlanamama hissi
- ışığa ve/veya gürültüye ve/veya belirli ‘kalabalık’ görsel ortamlara (örneğin alışveriş merkezleri) karşı duyarlılık
- görsel karışıklık (kişinin görüşünde parlak/titreşen ışıklar veya zikzak çizgiler, bulanık veya belirsiz görüş)
- bulantı ve/veya kusma
- azalmış veya boğuk işitme
- tinitus (kulakta çınlama, uğultu veya gürleme gibi sesler)
- kulakta basınç veya dolgunluk hissi.
Vestibüler migrenin sebebi nedir?
Vestibüler migrenin nedeni tam olarak anlaşılamamıştır. Bununla birlikte, beyin ve çevresindeki kan damarlarının genişlemesine yol açan anormal ‘elektrik’ mesajlarından kaynaklandığı düşünülmektedir.
Kimlerde vestibüler migren olur?
Migren herkesi etkileyebilir, ancak kadınlarda erkeklerden daha yaygındır. Migrenin aileden gelme eğilimi de vardır. Bazı hastalar migrenlerinin şu nedenlerle tetiklendiğini bildirmektedir:
- hormonal değişiklikler örneğin adet veya menopoz
- stres
- uykusuzluk
- belirli yiyecek veya içecekler
- başın veya vücudun ani hareketleri
- kalabalık veya kafa karıştırıcı bir yerde bulunmak
- bir aracı sürme veya içinde gitme
- etrafınızdaki örneğin televizyondaki hareketleri seyretme.
Teşhis nasıl konur?
Doktorunuz tarafından bir uzmana yönlendirildiyseniz, tıbbi geçmişinize, belirtilerin ne zaman ve nerede ortaya çıktığına ilişkin soruların yanıtlarına ve fiziksel muayeneye bağlı olarak durumunuzun teşhisi konulacaktır.
Doktorunuz diğer denge bozukluklarını bertaraf etmek için çeşitli testler isteyebilir. Bunlar, taramaları veya iç kulak ve beynin denge kısmının belirgin testlerini içerebilir.
Vestibüler migren ile yaşamak
Hemen hemen tüm hastalar için, sağlıklı bir yaşam tarzı, ilaç (gerekirse) ve vestibüler fizyoterapinin birleşimi migrenin iyileşmesine ve normal aktivitelerin yeniden başlamasına yol açacaktır.
Bazı insanlarda migreni azaltan veya önleyen yaşam tarzı değişiklikleri şunlardır:
- düzenli egzersiz
- migreni tetikleyen yiyecek veya içeceklerden kaçınmak (kafein veya alkol gibi)
- yeterli sıvı alma
- düzenli yemek yeme
- istikrarlı uyku düzeni
- stres yönetimi
- kilo kaybı programı – aşırı kilolu olmak vestibüler migren atakları olma şansını artırabilir. Konuyla ilgiliyse, bunu doktorunuzla tartışmalısınız.
Anksiyete ve stresi yönetme
Baş dönmesi ve denge sorunları yaşayan birçok kişi anksiyete, stres, panik ve yılgınlık gibi hoş olmayan duygular da yaşar. Anksiyete ve stres baş dönmesi belirtilerini tetikleyebilir veya artırabilir. Doktorunuz stresi azaltmak için stratejiler önerebilir veya bu belirtileri yönetmenize yardımcı olmak için sizi bir psikologa yönlendirebilir.
Vestibüler rehabilitasyon
Baş dönmesini ve dengesizliğinizi iyileştirmek için sizi değerlendirecek ve bireyselleştirilmiş evde egzersiz programı önerecek bir vestibüler fizyoterapiste yönlendirilebilirsiniz. Bu egzersizler vestibüler migren nöbetini engellemeyebilir, ancak özellikle nöbetler arasında devam eden belirtileriniz varsa bunları azaltmaya ve günlük işlevinizi iyileştirmeye yardımcı olacaktır. Egzersizlerin ideal faydayı sağlaması için günlük olarak yapılması gerekecektir.
Önleyici ilaçlar
Doktorunuz vestibüler migren nöbetlerini önlemek için önleyici ilaçlar yazabilir. Kendinizi iyi hissetseniz de bu ilaçların her gün alınması gerekir. Önleyici ilaçlara bazı örnekler şunlardır:
- Pizotifen (Sandomigran)
- Propranolol (Imdur, Deralin) – aslında yüksek tansiyonu tedavi etmek için kullanılır
- Verapamil (İsoptin, Veracaps) – aslında yüksek tansiyonu tedavi etmek için kullanılır
- Amitriptyline (Endep) – aslında depresyon tedavisinde kullanılır
- Venlafaksin (Effexor) – aslında depresyon tedavisinde kullanılır
- Topiramate (Topamax) – aslında nöbetler için kullanılır
- Valproate (Epilim) – aslında nöbetler için kullanılır.
Genellikle, durumunuz kontrol altındaysa, ilaçlar 6 ila 12 ay sonra durdurulabilir. Ancak, lütfen ilacı aniden bırakmadan önce doktorunuza danışın.
Bir vestibüler migren nöbetini / atakını tedavi etmek için ilaçlar
Doktorunuz, bir nöbetin veya atakın ilk belirtisinde alınması gereken aşağıdaki ilaçlardan birini veya birkaçını önerebilir:
- Aspirin
- Ibuprofen (Brufen) veya diklofenak)
- (Voltaren)
- Sumatriptan
- Proklorperazin (Stematil)
- Diazepam (Valium)
Sadece doktorunuzun sizin için önerdiği ilaçları almalısınız.
Daha fazla bilgi
Denge Bozuklukları ve Ataksi Servisi (BDAS) / Nöro-otoloji Araştırma Birimi
Victoria Kraliyet Göz ve Kulak Hastanesi
Tel: (03) 9929 8270
İnternet: www.eyeandear.org.au/balance
Vestibüler Fizyoterapi / Düşme ve Denge Klinikleri
Vestibüler fizyoterapistler veya düşme ve denge kliniklerinin listesi için (03) 9929 8270 numaralı telefonu arayın.
Avustralya Fizyoterapi Derneği (Australian Physiotherapy Association
Tel: (03) 9534 9400
İnternet: www.physiotherapy.asn.au
Vestibüler Bozukluklar Derneği (ABD)
İnternet: www.vestibular.org
Kaynaklar
Bronstein, A.M., & Kennary, C. (2013). Vertigo ve Dengesizlik. Oxford: Oxford Üniversitesi Yayınları.
Kramer, J. (2014). Vestibüler Migren. 2 Haziran 2014’te Vestibüler Bozukluklar Derneği’nden alındı: http://vestibular.org/migraine-associated-vertigo-mav
Johns Hopkins Üniversitesi, T. J. (n.d.). Vestibüler Migren. 2 Haziran 2014’te Johns Hopkins Vestibüler Bozukluklar Merkezinden alındı:
https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/vestibular-migraine